Traces of the Litzmannstadt - Getto. A Guide to the Past

Autorka oprowadza czytelników po terenie zamkniętej dzielnicy. Każdy rozdział dotyczy innego fragmentu łódzkiego getta -ulicy, instytucji, budynku, kwartału ulic. Prezentowane są m.in. kamienice, w których w czasie wojny funkcjonowały poszczególne resorty, szkoły, domy modlitwy, kuchnie, urzędy. Autorka pisze o placu Bazarowym, który był miejscem publicznych egzekucji, o stacji Radegast, skąd wyjeżdżały transporty Żydów do obozów zagłady i o centralnym więzieniu. Ale przypomina też, że w getcie kwitło życie kulturalne, a w domu kultury występowali wyśmienici żydowscy artyści. Nie zapomina również o tym, że na terenie zamkniętej dzielnicy naziści utworzyli dwa odrębne obozy: dla Cyganów z Burgenlandu oraz obóz dla dzieci polskich. Każdy opis jest wzb...

Oparta na wspomnieniach ocalałej z Zagłady, poruszająca historia dziewczynki ukrywanej przez wiele miesięcy na terenie warszawskiego getta. Poetycko zilustrowane świadectwo ocalającej mocy miłości i wyobraźni. Nikt nie wie, że tu mieszka dziewczynka. Będziesz tu mieszkała jak krasnoludek. Tak mi powiedziała. (...) Nie czułam się smutna. Nie było mi źle. Nie wiedziałam w ogóle, że jest inne życie. Myślałam, że tak to jest. Nigdy nie chciałam wyjść, bo nie wiedziałam, że można wyjść. Zosia, córka Natalii i Szymona Zajczyków, była malutkim dzieckiem, gdy wybuchła wojna. Jesienią 1940 roku wraz z rodziną trafiła do warszawskiego getta. By ocalić córkę, Natalia ukryła ją w piwnicy. Dziewczynka spędziła tam długie miesiące tylko z ukochaną lalką,...

Trudno powiedzieć, co w tej książce bardziej pasjonujące: przedstawiony w rozdziałach początkowych obraz XVI wieku i współdziałających prądów wysokiego humanizmu, pośród których myśl żydowska jest jedną z najbardziej nowatorskich a uczestniczy w ówczesnym duchowym fermencie na równych prawach, czego symbolem staje się spotkanie dwóch geniuszy: cesarza Rudolfa II i Wielkiego Rabina Löwa (Maharala) – czy rozdziały końcowe, relacjonujące konflikt dwóch gigantów XX wieku: Thomasa Manna i Arnolda Schönberga, do którego dochodzi z powodu wyparcia przez myśl europejską swego konstytutywnego żydowskiego wątku. Te plany realne łączy porządek mitu, mianowicie sięgającego swymi korzeniami XVI wieku podwójnego mitu Fausta-Golema, w którym – jak pisze André...

Losy Polaków, Żydów i Niemców w listach z II wojny światowej są zazwyczaj opisywane przy użyciu prostych stereotypów, które nieograniczoną niczym różnorodność poszczególnych przypadków sprowadzają do kilku podstawowych ujęć i ról społecznych. Jak wielkie to uproszczenie, pozwala nam zorientować się lektura tego niezwykłego źródła. Tom "Najmniej jestem, tam gdzie jestem..." składa się z 27 listów i dokumentów, które ilustrują zawikłąny przebieg relacji polsko-żydowsko-niemieckich w ramach jednej rodziny. Czas wojny odmienności te jeszcze wyostrzył ze względu na okoliczności, w jakich przyszło wówczas żyć i umierać poszczególnym jej członkom. Listy Zofii z Vorzimmerów Breudstedt (1896-1942) do kilku nastoletniej córki Marysi (1922-2014) pisane...

Filozofia a Zagłada to antologia 14 klasycznych esejów filozoficznych, w większości niepublikowanych wcześniej po polsku. Poświęcona jest aspektom ontologicznym, poznawczym i etycznym Zagłady. Porusza zagadnienia sposobów rozumienia i przedstawienia tego ludobójstwa oraz jego wyjątkowości, a także winy i odpowiedzialności sprawców. W książce znajdują się artykuły następujących osób: Hannah Arendt, Theodor W. Adorno, Leszek Kołakowski, Joshua Halberstam, Jean-Francois Lyotard, Hans Jonas, Emil L. Fackenheim, Ernst Nolte, Jurgen Habermas, Emmanuel Levinas, Avishai Margalit, Gabriel Motzkin, Jacques Derrida, Donatella Di Cesare, Jan Woleński

Gershom Scholem (1897-1982) był i pozostaje najwybitniejszym współczesnym historykiem judaizmu. Urodzony w Berlinie, wyemigrował do Palestyny jeszcze w międzywojniu, przed powstaniem państwa Izrael i osiadł tam na resztę życia. Zajmował się przede wszystkim mistyką żydowską i z tej właśnie perspektywy przedstawia w niniejszych wykładach z przełomu lat 50. i 60. XX wieku podstawowe pojęcia judaizmu, takie jak Bóg, stworzenie, objawienie, tradycja i zbawienie. Wydobywa związki między historycznymi nurtami – jak wpływ neoplatonizmu na pojmowanie biblijnego Boga czy stwarzanie „z czegoś” w starożytnej mitologii, a stwarzanie „z niczego” w religii, porównuje judaistyczną ideę mesjanizmu z jej chrześcijańską wersją. W tych wykładach, tak jak w całej s...

Ta książka nie mogła utknąć w szufladzie, bo zwiedziwszy siedemdziesiąt dwa kraje, autorka nie ma szuflady. Nie mogła też trafić od razu do druku, bo autorka dużo pisze, ale mało zapisuje. Nie mogła również ulec zniszczeniu albo zapomnieniu, bo – jak się przekonacie – Morgan to ktoś zupełnie wyjątkowy, o kim zapomnieć nie sposób. Zamiast tego, dojrzewała powolutku i solennie, niczym ulubiony trunek autorki. Jeśli koany mają bratnią duszę, to jest nią znany z fotografii miksang. Niczym ich rewers, poezja Marty Eloy Cichockiej przegląda się w tym, co tu i teraz, a jedyne (sic!), co do tej percepcji niezbędne, to uważność. Jeśli naturą słowa jest poezja, to naturą tej poezji jest dobre oko – Marcin Oleś. Este libro no podía haberse quedado en un ca...

Oczami dziecka to spisane na początku lat dwudziestych XX wieku wspomnienia poetki jidysz Malki Lee (1904?1976). Opowiadają one historię pierwszej wojny światowej przez pryzmat doświadczenia kobiecego, żydowskiego i uchodźczego zarazem, widzianego z perspektywy dziecka i dojrzewającej nastolatki. Jest to jeden z nielicznych kobiecych egodokumentów tego okresu, który tak odważnie porusza temat wojennej przemocy seksualnej. Autorka powraca też pamięcią do dzieciństwa spędzonego w chasydzkiej rodzinie w Monasterzyskach i maluje barwny obraz obyczajów związanych z życiem codziennym i czasem świątecznym. W zakończeniu opisuje emigrację do Stanów Zjednoczonych i pierwsze lata spędzone w Ameryce ? podróż statkiem Zeeland, pracę w warsztatach, edukację i pierwsze kroki...

„Godzinami rozmawiałem z moją matką o Biblii. Ta rozmowa trwa we mnie i gdy piszę, moim pierwszym odruchem jest zadzwonić do niej, spotkać się i chwilkę pogadać. Czuję jej nieobecność i brak dotkliwie. Od niej nauczyłem się najwięcej. Ciągle wracała do Księgi. Pragnęła ją poznać swoją mądrością, modlitwą, poetycką wrażliwością. Midrasze bywają zarówno poważne, jak i zabawne. Niektóre rodzą się nie z potrzeby religijnej, lecz z potrzeby opowiadania i słuchania historii. Tej samej potrzeby, którą odnajdujemy w Odysei czy w Zimowych opowieściach Karen Blixen. Uwielbiam czytać midrasze. Bez nich suchy tekst Tory przypomina jesienne drzewo. Nabiera barwy, gęstości, głębi, gdy obrasta midraszami. Midrasze wdzierają się w niedomówienia i w skrót...

Ten tytuł powszechnie jest uważany za najważniejszy komiks w historii. Art Spiegelman w formie powieści graficznej opowiedział historię życia swojego ojca, więźnia Auschwitz, Władka Szpigelmana. Równolegle z nią sportretował w Mausie trudy życia z ojcem - ocalałym z Holokaustu. Maus to jedna z najważniejszych opowieści o Holokauście, stawiająca trudne pytania, na które autor próbuje znaleźć odpowiedź w nowatorski sposób. Umiejscawiając realistyczną opowieść w komiksowym medium, stosując przerysowanie i karykaturę, Art Spiegelman zbliżył się, jak nikt inny przed nim, do ukazania swoistej niewyrażalności, monstrualności Holokaustu, a poprzez autobiograficzne odniesienia wytworzył napięcie cechujące najwybitniejsze dzieła literackie. Żaden komiks w hi...

Nowy, drugi zbiór krótkich opowieści jest kolejną próbą, którą podejmuje Hanka Grupińska, by przywołać życie polskiego żydostwa czasu międzywojennego i także opowiedzieć, jak ocaleńcy usiłowali radzić sobie z tragedią Holokaustu w trudnym powojennym czasie „realnego socjalizmu”.

Ta książka klasyka historii judaizmu Gershoma Scholema (1897–1982) pochodzi z najpłodniejszego okresu jego twórczości, z lat 50. XX wieku. Urodzony w Berlinie, już w 1923 roku osiadł na resztę życia w Jerozolimie. Stał się autorytetem w dziedzinie badań nad mistycyzmem żydowskim, a zwłaszcza nad jego najważniejszym nurtem – kabałą, której współczesna postać narodziła się pod koniec średniowiecza i od tego czasu współistnieje z tradycyjnym kultem. Kabała i jej symbolika jest nie tylko znakomitym, lecz także przystępnym wprowadzeniem do zagadnień mistycyzmu religijnego. Scholem rozważa tu naturalne i dotyczące nie tylko judaizmu pytanie o relacje między zawsze w jakiejś mierze wywrotowym mistycyzmem a religijnym establishmentem, między mistyczną wykła...

Książka zawiera ponad 20 wywiadów, przeprowadzonych przez Joannę Podolską i Annę Świerkocką, które w latach 2000 -2004 relacjonowały kolejne edycje imprezy na łamach łódzkiego wydania "Gazety Wyborczej". Wśród rozmówców znaleźli się, m.in. operatorzy Vittorio Storaro, Chris Menges i Rodrigo Prieto, reżyserzy David Lynch, Oliver Stone i Neil Jordan, a także aktor Ed Harris. Wywiady, bogato ilustrowane zdjęciami, a także wzbogacone wypowiedziami uczestników i organizatorów imprezy, w interesujący sposób dokumentują łódzką historię festiwalu.

Książka Joanny Podolskiej Litzmannstadt-Getto. Miejsca. Ludzie. Pamięć opowiada o dzielnicy żydowskiej utworzonej przez Niemców w lutym 1940 roku na terenie okupowanej Łodzi (od kwietnia zamienionej na Litzmannstadt). Getto łódzkie przetrwało do sierpnia 1944 roku, a w pewnych przejawach do stycznia następnego roku. Było to ostatnie tak duże skupisko społeczności żydowskiej na terenie Europy. Autorka zebrała wiedzę o łódzkim getcie ? bardzo bogatą, ale rozproszoną po wielu dziennikach, które powstawały w czasie wojny, dokumentach i materiałach archiwalnych, wspomnieniach Ocalałych, opracowaniach naukowych i tekstach dziennikarskich. Książka stanowi kompendium wiedzy na temat historii Łodzi w czasie II wojny światowej, Litzmannstadt-Getto i jego najważniejszyc...

Autorka oprowadza czytelników po terenie zamkniętej dzielnicy. Każdy rozdział dotyczy innego fragmentu łódzkiego getta -ulicy, instytucji, budynku, kwartału ulic. Prezentowane są m.in. kamienice, w których w czasie wojny funkcjonowały poszczególne resorty, szkoły, domy modlitwy, kuchnie, urzędy. Autorka pisze o placu Bazarowym, który był miejscem publicznych egzekucji, o stacji Radegast, skąd wyjeżdżały transporty Żydów do obozów zagłady i o centralnym więzieniu. Ale przypomina też, że w getcie kwitło życie kulturalne, a w domu kultury występowali wyśmienici żydowscy artyści. Nie zapomina również o tym, że na terenie zamkniętej dzielnicy naziści utworzyli dwa odrębne obozy: dla Cyganów z Burgenlandu oraz obóz dla dzieci polskich. Każdy opis jest wzb...

W "Spacerowniku Śladami Juliana Tuwima" przypomnimy biografię pisarza, wędrujemy po bliskich i dalekich miejscach, które odegrały istotną role w jego życiorysie albo poezji, zaglądamy do wierszy i wspomnień.Zapraszamy na wspólną wędrówkę śladami Juliana Tuwima. Podążymy do Łodzi jego dzieciństwa i Warszawy czasów młodości, docieramy nawet do Brazylii i Nowego Jorku...