Przestrzenie Wszechświata. Od geometrii do kosmologii

Dlaczego Bóg i geometria? Dla kogoś, kto nie liznął historii filozofii, zestawienie to może być zaskakujące, ale każdy, kto cokolwiek słyszał o Platonie, wie, że „Bóg geometryzuje”. A jeżeli cała historia filozofii sprowadza się do kilku przypisów do Platona, jak utrzymywał Alfred North Whitehead, to któreś z nich muszą się odnosić do relacji między geometrią a Bogiem. Ponieważ zarówno filozofia, jak i geometria od dawna należą do obszarów moich zainteresowań, nie mogłem nie zastanawiać się nad tym, co to znaczy, że „Bóg uprawia matematykę”. „Istnieje wiele opracowań historii geometrii i całościowych, i dotyczących poszczególnych okresów. Nie jest moim zamiarem pisanie jeszcze jednego. Istnieje również wiele podręczników historii filo...

Co kryje się pod pojęciem wieloświata? Czy nasz wszechświat jest tylko jednym z nieskończenie wielu? Gdzie kończy się nauka, a zaczyna twórcza fantazja? Pytanie o wielość (wszech)światów nie jest nowe, ale we współczesnej fizyce po­wróciło ze zdwojoną siłą. Od kosmologii przez mechanikę kwantową po teorię strun, uczeni coraz śmielej kreślą obraz rzeczywi­stości, w której oprócz naszego uniwersum istnieją także inne, równie realne wszech­światy. Czy jednak hipoteza wieloświata mieści się jeszcze w granicach nauk empi­rycznych? Idąc tropem fizyków i filozofów, a także matematyków i logików, Michał Heller przygląda się „kontrowersyjnemu, ale metafizycznie prowokującemu” poję­ciu, a właściwie różnym odmianom pojęcia wieloświata. Jak...

Co kryje się pod pojęciem wieloświata? Czy nasz wszechświat jest tylko jednym z nieskończenie wielu? Gdzie kończy się nauka, a zaczyna twórcza fantazja? Pytanie o wielość (wszech)światów nie jest nowe, ale we współczesnej fizyce po­wróciło ze zdwojoną siłą. Od kosmologii przez mechanikę kwantową po teorię strun, uczeni coraz śmielej kreślą obraz rzeczywi­stości, w której oprócz naszego uniwersum istnieją także inne, równie realne wszech­światy. Czy jednak hipoteza wieloświata mieści się jeszcze w granicach nauk empi­rycznych? Idąc tropem fizyków i filozofów, a także matematyków i logików, Michał Heller przygląda się „kontrowersyjnemu, ale metafizycznie prowokującemu” poję­ciu, a właściwie różnym odmianom pojęcia wieloświata. Jak...

„Przez Wszechświat podróżuje się nawet, gdy się o tym nie wie. Bo można nie wiedzieć: gdy głowę do tego stopnia zajmie się innymi „sprawami”, że nie ma już miejsca na myślenie. Wówczas Wszechświat niesie człowieka tak, jak nurt rzeki unosi przypadkowo wrzucony do niej kawałek patyka. Z perspektywy patyka, kręconego przybrzeżnym wirem, nie widać ujścia rzeki, z którym łączy się ona z oceanem. Żeby nie dać się zredukować do roli patyka, trzeba od czasu do czasu zrobić w swojej głowie miejsce na myślenie. To właśnie nazywam rekolekcjami. Mogą to być rekolekcje w sensie tradycyjnym, z modlitwą i religijnymi rozważaniami, ale mogą to także być rekolekcje w szerszym znaczeniu – wyłączenie kilkunastu chwil z codziennych spraw i zwrócenie myśli...

Dzięki kolejnym książkom serii „Teoretyczne minimum” piękno współczesnej fizyki stało się dostępne dla wszystkich, którym niestraszne są równania matematyczne. Najpierw ukazał się tom wyjaśniający mechanikę klasyczną, a potem książka poświęcona mechanice kwantowej. Teraz, w trzecim tomie serii, Leonard Susskind i Art Friedman zajęli się klasyczną teorią pola, stanowiącą podstawę newtonowskiej teorii grawitacji i teorii elektromagnetyzmu Maxwella, oraz szczególną teorią względności Einsteina, która jest bez wątpienia jednym z największych osiągnięć fizyki klasycznej. Wykorzystując najprostszy jak to możliwe opis matematyczny (ale nigdy nazbyt uproszczony!), zrozumiałe diagramy i barwne postacie będące alter ego autorów, Susskind i Friedman...

Eseje Michała Hellera na temat nauki, wznowione i po raz pierwszy zebrane w jednej książce: od Spotkań z nauką – naznaczonych zachwytem młodego naukowca, przez Jak być uczonym – przemyślenia mistrza, który nigdy nie przestał być uczniem, aż po Sztuczne oddychanie bezlitośnie wytykające błędy w konstrukcji naszego systemu edukacji. Nawet najbardziej logicznie myślącym ludziom zdarzają się okresy poplątanego myślenia. Zdobywanie wiedzy i uprawiane nauki mogą być sposobem na życie tylko wtedy, gdy są w stanie przyczynić się do rozplątywania myśli, to znaczy czynienia ich bardziej przejrzystymi. Ta książka zmusza do myślenia i zadawania pytań, które rodzą kolejne pytania.

Trzecia książka cyklu obejmującego całość materiału z biologii przedstawionego w formie zagadnień, zadań i odpowiedzi z komentarzem. Zagadnienia zaprezentowane w kolejności: podstawy bioenergetyki, enzymy, uniwersalne zasady funkcjonowania szlaków metabolicznych, procesy metaboliczne dostarczające energię komórce, biosynteza substancji potrzebnych komórce, usuwanie produktów odpadowych metabolizmu komórkowego, profile metaboliczne wybranych tkanek i narządów, metabolizm komórek roślinnych przekazywanie i odbiór sygnałów w komórce, zjawisko ruchu w komórkach materiał ujęty w krótkie rozdziały – do każdego z nich zamieszczono zadania, pozwalające na utrwalenie wiadomości, 6 testów pozwalających sprawdzić swoją wiedzę, liczne rysunki, schematy i tabele...

Druga książka cyklu obejmującego całość materiału z biologii, ujętego w formie zagadnień, zadań i odpowiedzi z komentarzem.

Piąta książka cyklu obejmującego całość materiału z biologii przedstawionego w formie zagadnień, zadań i odpowiedzi z komentarzem, materiał ujęty w krótkie rozdziały, po każdym rozdziale zadania sprawdzające zrozumienie jego treści (w sumie 150 zadań), zagadnienia przedstawione w kolejności: rośliny i woda, odżywianie mineralne roślin, wytwarzanie związków organicznych w roślinach, wzrost i rozwój roślin, rozwój generatywny roślin, reakcje roślin na bodźce, reakcje roślin na stres i ich odporność, testy umożliwiające sprawdzenie swojej wiedzy, liczne rysunki, schematy i tabele ułatwiające przyswojenie wiadomości, odpowiedzi z komentarzem do wszystkich zadań, słownik ważniejszych terminów i indeks.

Ta publikacja to siódma książka cyklu obejmującego całość materiału z biologii przedstawionego w formie zagadnień, zadań i odpowiedzi z komentarzem. Materiał jest ujęty w krótkie rozdziały. Po każdym rozdziale są zadania sprawdzające zrozumienie jego treści (w sumie 251 zadań). Testy umożliwiają sprawdzenie wiedzy. Liczne rysunki, schematy i tabele ułatwiają przyswojenie wiadomości. Do wszystkich zadań są odpowiedzi z komentarzem. W publikacji znajduje się też indeks i słownik ważniejszych terminów.

Ewolucjonizm jest dziedziną biologii integrująca wszystkie jej działy. Dostarcza odpowiedzi na pytania dotyczące podstawowych zagadnień: jak powstały różne rodzaje organizmów oraz jak kształtowały się ich różnorodne właściwości. Trening przed maturą to seria książek umożliwiających systematyczne przygotowanie się do egzaminu maturalnego. Zawiera ćwiczenia, zadania, testy i inne materiały pomogą w uporządkowaniu i sprawdzeniu wiedzy ucznia – nie tylko w klasie maturalnej, ale także w klasach przedmaturalnych. Do wszystkich zadań podane zostały rozwiązania ułatwiające samodzielną pracę. Pozycje książkowe z serii „Trening przed maturą” są pomocne dla nauczycieli – na lekcji i przy układaniu zadań domowych oraz testów.

Przedstawiona publikacja – przez wielu czytelników i niektórych recenzentów uważana za najwybitniejszą w literaturze pięknej analizę (pisano „wiwisekcję”) totalitaryzmu – została przez Łysiaka ukończona w 1978 roku. Nie mogła się jednak szybko ukazać, gdyż właśnie w owym roku gruchnął skandal z „Cesarskim pokerem” – po publicznie sformułowanym żądaniu, by nie marnować papieru drukowaniem książek reakcjonisty – autor dostał zakaz druku książkowego.

Co kryje się pod pojęciem wieloświata? Czy nasz wszechświat jest tylko jednym z nieskończenie wielu? Gdzie kończy się nauka, a zaczyna twórcza fantazja? Pytanie o wielość (wszech)światów nie jest nowe, ale we współczesnej fizyce powróciło ze zdwojoną siłą. Od kosmologii przez mechanikę kwantową po teorię strun, uczeni coraz śmielej kreślą obraz rzeczywistości, w której oprócz naszego uniwersum istnieją także inne, równie realne wszechświaty. Czy jednak hipoteza wieloświata mieści się jeszcze w granicach nauk empirycznych? Idąc tropem fizyków i filozofów, a także matematyków i logików, Michał Heller przygląda się kontrowersyjnemu, ale metafizycznie prowokującemu pojęciu, a właściwie różnym odmianom pojęcia wieloświata. Jak zauważa,...

Eseje Michała Hellera na temat nauki, wznowione i po raz pierwszy zebrane w jednej książce: od Spotkań z nauką – naznaczonych zachwytem młodego naukowca, przez Jak być uczonym – przemyślenia mistrza, który nigdy nie przestał być uczniem, aż po Sztuczne oddychanie bezlitośnie wytykające błędy w konstrukcji naszego systemu edukacji. Nawet najbardziej logicznie myślącym ludziom zdarzają się okresy poplątanego myślenia. Zdobywanie wiedzy i uprawiane nauki mogą być sposobem na życie tylko wtedy, gdy są w stanie przyczynić się do rozplątywania myśli, to znaczy czynienia ich bardziej przejrzystymi. Ta książka zmusza do myślenia i zadawania pytań, które rodzą kolejne pytania.

Dlaczego jesteśmy ciekawi świata? Czym w ogóle jest ciekawość? Kiedy staje się ona intelektualnym grzechem, który prowadzi nas do poznawczego piekła? Czy nuda jest ceną, którą płacimy za to, że czasem bywamy zaciekawieni? Ciekawość nie jest oczywistym przedmiotem refleksji. Rzadko zastanawiamy się, skąd się bierze i jakie pełni funkcje. Przyjmujemy jej istnienie bez komentarza. Tymczasem świat bez ciekawości w ogóle nie przypominałby naszego świata. Jest to potężna siła psychiczna, która pozwala nam gromadzić wiedzę i zmieniać otaczającą nas rzeczywistość. Bez zrozumienia, czym jest ciekawość, nie sposób odpowiedzieć na pytanie, kim jest człowiek. TRZECH FILOZOFÓW – TRZY PERSPEKTYWY – JEDNO POJĘCIE

Książka ta spina dwie Kopernikowskie rocznice. W 1973 roku świat na­uki obchodził pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. To wy­darzenie skłoniło mnie wówczas, by się bliżej zająć jego dziełem. Tym bardziej, że w tamtym okresie żywo interesowałem się filozofią nauki i już wtedy zdawałem sobie sprawę z tego, że filozofia nauki uprawiana w oderwaniu od historii nauki jest trochę sztuką dla sztuki. Dziś, po pięć­dziesięciu latach, świat znowu obchodzi, tym razem pięćset pięćdziesią­tą rocznicę urodzin Kopernika, trudno byłoby więc nie zajrzeć do moich elaboratów z dawnych lat. Właściwie przez cały okres między tymi rocz­nicami Kopernik był obecny w moich zainteresowaniach: filozofia na­uki, teoria względności i kosmologia relatyw...

O ile oczami wiary widzi się świat inaczej, niż oczami wiedzy naukowej, jak, w perspektywie teologicznej, sens człowieka wiąże się z sensem Wszechświata? Jaki jest związek teologii sensu z teologią stworzenia? Pytania o sens człowieka i sens Wszechświata są ze sobą ściśle związane. Właściwie stanowią one jedno Wielkie Pytanie. Człowiek jest genetycznie związany z Wszechświatem. Korzenie człowieka wyrastają z historii Wszechświata. Jeżeli Wszechświat ma sens, to sens ten prawdopodobnie obejmuje także człowieka, ponieważ człowiek jest częścią, więcej: elementem struktury Wszechświata. A czy mógłby istnieć człowiek obdarzony sensem w bezsensownym Wszechświecie? Polecamy wznowienie klasycznej książki słynnego filozofa i kosmologa, poprawione i poprz...

Jak oswoić przypadek? Czy jest on wyłomem w racjonalności, czy da się go jakoś ująć w matematyczne karby? Sformułujmy problem kontrastowo: czy światem rządzi Bóg, czy czysty przypadek? Komu można zadedykować Filozofię przypadku? Michał Heller przyznaje, że sam mógłby ją zadedykować Richardowi Dawkinsowi i Williamowi Dembskiemu, którzy spierają się o to, czy biologiczna ewolucja jest „ślepym zegarmistrzem”, czy raczej świadczy o „Inteligentnym Projekcie”. W biologicznej ewolucji przypadek odgrywa rolę nadrzędną – jest źródłem zmienności gatunków. Autor Filozofii przypadku proponuje szersze spojrzenie. Odwołując się do historii pojęcia przypadku i jego ewolucji wskazuje miejsce, jakie przypadki zajmują w strukturze całego Wszechświata. A mie...

Dlaczego tyle śmierci? Ludzkiego cierpienia? Dlaczego zło? Dlaczego Bóg dopuszcza to wszystko? Gdzie On w ogóle jest? – są to pytania obecne od początku chrześcijaństwa, ale wracają ze wzmożoną siłą za każdym razem, gdy w polu widzenia pojawia się jakiś kataklizm lub widmo cierpienia. Pytania typu „dlaczego?” jakoś zawsze były obecne, jeżeli nie jawnie, to przynajmniej ukryte w podtekście, ale zastanawiałem się także czego nas wojna może nauczyć. Bo że jest lekcją – bolesną! – nie ulega wątpliwości. Ten zbiorek rozważań jest objętościowo niewielki. Nie czekałem, aż uzbiera się ich więcej. Chciałem, by jak najprędzej trafiły do rąk czytelników. Człowiek ma silny instynkt samozachowawczy: nawet krytyczne sytuacje, gdy są rozciągnięte...

Co kryje się pod pojęciem wieloświata? Czy nasz wszechświat jest tylko jednym z nieskończenie wielu? Gdzie kończy się nauka, a zaczyna twórcza fantazja? Pytanie o wielość (wszech)światów nie jest nowe, ale we współczesnej fizyce po­wróciło ze zdwojoną siłą. Od kosmologii przez mechanikę kwantową po teorię strun, uczeni coraz śmielej kreślą obraz rzeczywi­stości, w której oprócz naszego uniwersum istnieją także inne, równie realne wszech­światy. Czy jednak hipoteza wieloświata mieści się jeszcze w granicach nauk empi­rycznych? Idąc tropem fizyków i filozofów, a także matematyków i logików, Michał Heller przygląda się „kontrowersyjnemu, ale metafizycznie prowokującemu” poję­ciu, a właściwie różnym odmianom pojęcia wieloświata. Jak...